فوتبالیست حرفه ای از نگاه وحید هاشمیان

فوتبالیست حرفه ای، فوتبال را شغل خود می داند و آگاه است که در مدت زمان معین و مفید باید بهترین توانایی خود را ارائه دهد . پیشرفت کند و بتواند از این شغل درآمدزایی خوبی داشته باشد. مدت زمان فوتبال بازی کردن، نسبت به شغل های دیگر کوتاه است . نسبت به گذشت زمان توانایی جسمی بازیکن کم می شود و او باید از فرصت به خوبی بهره ببرد.

به قلم وحید هاشمیان - زمان فوتبال حرفه ای هر بازیکن تقریباً از 18 سالگی شروع می شود و تا سن 32 سالگی شخص می تواند در اوج جسمی و تجربه قرار گیرد که به مرور زمان توانایی جسمی شخص کمتر می شود. همچنین مصدومیت های گذشته کم کم خود را نشان می دهد که البته این امر بسته به نحوی زندگی ، رفتار و رسیدگی شخص به خودش و اندام مختلف این زمان متفاوت می شود. برای اینکه یک بازیکن بتواند سالیان متمادی به عنوان یک حرفه ای در فوتبال بماند عوامل زیادی دخالت دارند. عواملی که به خود بازیکن بستگی دارد. مثل رسیدگی به بدن، تغذیه ، تمرینات مناسب و ... عواملی دیگر عوامل خارجی هستند مانند مصدومیت و ...

با توجه به شروع لیگ در ایران و تجربه حضور دو فصل در لیگ ایران مسأله ای که نظر مرا به خود جلب کرد، دید و نگاه به مسئله نیمکت نشینی توسط بازیکنان بود. با توجه به شروع فصل، احساس کردم که شاید این نوشته که خود نیز تجربه آن را دارم بتواند کمکی کند به نحوه برخورد و نگرش به مسأله نیمکت نشینی یا تعویض شدن.

بازیکنان در ایران هنگام ذخیره شدن این موضوع را سریعاً یک موضوع شخصی در نظر می گیرند ، یا این که فکر می کنند، مربی به توانایی آنها دچار شک و تردید شده است . در این هنگام آنها دچار افسردگی و دلزدگی و کم انگیزگی می شوند که در تمرینات مبتدیان به خوبی می توان آن را مشاهده کرد. یا در حرکاتشان روی نیمکت و خارج زمین فوتبال در زمان تمرینات و بازی به وضوح دید. بهتر است قبل از پرداختن به این که یک بازیکن باید در قبال نیمکت نشینی و تعویض چه رفتاری را از خود نشان دهد  به نکاتی که باعث نیمکت نشینی یا تعویض بازیکن می شود اشاره کنم که من آن را با توجه به ویژگی های فوتبال ایران به دوبخش تقسیم کرده ام.

الف)- مسائل فنی

* بازی ضعیف و عدم اجرای دستورات مربی در بازیهای قبلی در حین مسابقه

* ضعف و ناآمادگی جسمانی بازیکن بعد از مصدومیت طولانی

* نداشتن بدنسازی خوب

* بیمار بودن

* مسائل حاشیه ای

* فشار بیش از حد بازی و مخصوصاً روی آن پست خاص

* عدم انجام تمرینات به صورت خوب در طول هفته قبل از بازی

* تغییرات تاکتیکی تیم حریف و یا تغییرات فردی در تیم حریف

* جلوگیری از دو اخطاره یا محروم شدن بازیکن

* میدان دادن به بازیکنان  جوان و مستعد و انگیزه دادن به آنها

* بازی دادن بازیکنی که در مقابل تیمهای خاص خوب بازی می کند یا دقایق کوتاهی که وارد زمین می شود مثمرثمر می باشد. (جوکر).

* استفاده کردن و بازی دادن مربی به تمامی بازیکنان در طول فصل و جلوگیری کردن از بی انگیزه شدن بازیکنان ذخیره

* تغییر تاکتیکی تیم خودی توسط مربی

* جلوگیری از مصدومیت بیشتر بازیکن و یا استراحت برای تجدید قوای جسمی و روحی

* وقت کشی در حین بازی و تعویض کردن

* هم پستی بازیکن نیمکت نشین به خوبی بازی و وظایفش را انجام می دهد.

* و عواملی دیگری که با توجه به شرایط فکری هر مربی و وضعیتهای پیش آمده متفاوت می باشد.

ب) عوامل حاشیه ای

* فشار بیرونی بر مربی

* قرارداد بازیکن رقم بالایی دارد و باشگاه می خواهد با نیمکت نشینی باعث رفتن او شود که به این ترتیب از پرداخت پول بازیکن طفره برود و یا باشگاه از نظر شخصیتی بازیکن را مناسب نمی بیند.

* مطبوعات به دلیل مسائل فنی و یا غیر فنی مربی را مجبور به نیمکت نشینی می کنند.

* تماشاگران با توجه به عملکرد فنی و یا غیر فنی نسبت به بازیکن شعار یا حساسیت نشان می دهند.

* عدم سازگاری بازیکن با سایر بازیکنان تیم

* مشکل انضباطی

* عدم نظم و انضباط در تیم ورعایت قوانین باشگاه

* مصاحبه علیه مربی یا تیم و باشگاه و یا هواداران

* محرومیت

* تأثیر گذاری کمک مربیان برروی مربی

* ارتباط مربی با بعضی از مدیر برنامه های بازیکنان یا خبرنگاران که بازیکن خاصی را حمایت می کنند و موجب ذخیره شدن بازیکن دیگر می شود.

* مربیان کم جرأت که بازیکن آرام و بی سروصدا را ذخیره می کنند و از بازیکنان پررو می ترسند

* و سایر عوامل بیرونی دیگر

با توجه به عواملی که در بالا ذکر کردم و نیز عواملی دیگر که از جنبه های دیگر می تواند وجود داشته باشند که من آنها را ذکر نکردم، نیمکت نشینی برای هیچ بازیکنی خوش آیند نیست .

در اینجا می خواهم چندین نکته از تجربیات خودم است و یا از دیگران آموخته ام را در این مورد بیان کنم که شاید بتواند برای برخی آموزنده باشد.

روز بازی

* قبل از جلسه ی بازی از هم تیمی های خود در مورد اینکه بازی می کنید یا نه سوال نکنید

* در صورتیکه در آرایش تیم نیستید باز به صحبتهای مربی و نکات توجه کنید و مخصوصا نکات مخصوص پست خود، شاید هم پستی شما دچار مصدومیت و یا کارت قرمز و یا عوامل دیگری شود که شما باید وارد زمین شوید

* بدانید که بیشتر از 11 نفر نمی توانند بازی کنند و از این که دوست شما امروز جای شما بازی می کند ناراحت نشوید و بدانید که در هر فصل حداقل در لیگ 34 بازی وجود دارد و به شما هم بازی خواهد رسید

* با بازیکنان و مربیان تیم قبل از بازی دست دهید و خود را ناراحت نشان ندهید.

* در حین بازی و یا بعد از بازی از مربیان تیم و یک بازیکن انتقاد نکنید .

* هنگام گرم کردن خوب خود را گرم کنید تا زمانی که وارد زمین می شوید بتوانید حداکثر بازدهی را از خود نشان دهید و یا دچار مصدومیت نشوید . از این شانس خود با گرم کردن خوب بهترین استفاده را ببرید تا لیاقت خود را نشان دهید

* بعد از بازی با مربیان و هم تیمی هایتان دست بدهید و برد را تبریک بگویید و یا اگر نتیجه دلخواه نبوده است خود را از آنها بدانید .

*روز قبل از بازی در مصاحبه هایتان از اینکه نیمکت نشین هستید یا بازیکن اصل اعلام بی اطلاعی کنید و بگویید تابع تیم  و مربی هستم و از آمادگی خوبی برخوردار هستید و دوست دارید به تیم کمک کنید. "ولی اگر واقعا آماده هستید و یا مصدومیت ندارید"

*بعد از بازی از نیمکت نشینی خود صحبت نکنید و بگویید که به نظر مربی احترام می گذارید و خود را دربرد و یا باخت و مساوی تیم شریک بدانید.

* شب بازی فکر خود را تا حد ممکن مشغول بازی نکردن نکنید و با هم تیمی هایتان و اطرافیان در مورد بازی صحبت نکنید و خوب استراحت کنید و زود بخوابید که در صورت داشتن تمرین روز بعد بازی به دلیل کم خوابی و افکار منفی دچار مصدومیت یا مشکل و درگیری با تیم خود نشوید.

تمرین روز بعد از بازی

* آرام و راحت به سر تمرین بروید و با مربیان و کادر تیم و بازیکنان سلام کنید

* نسبت به طرفداران تیم که به سرتمرین می آیند و به شما طعنه می زنند بی تفاوت باشید و عکس العمل نشان ندهید.

* سعی کنید که بهترین تمرین خود را ارائه دهید و بدانید که برای خودتان تمرین می کنید و نه برای مربی

* چون بازی نکرده اید بیش از حد به خودتان بعد از تمرین اصلی با تیم فشار نیاورید چون فشار زیاد شما معمولا 48 سال بعد مشخص می شود و روزی که اولین تمرین بعداز استراحت یک روزه انجام می شود بدن شما دچار افت و خستگی می شود و شما نمی توانید تمرین پرفشار اول هفته را خوب انجام دهید که روی مربی تأثیر منفی می گذارد

* از تمرین خوب خودتان راضی باشید و به سونا و استراحت و ماساژ بپردازید و بازی پیش را فراموش کنید.

 در صورت طولانی شدن نیمکت نشینی

*بدانید فوتبال شغل شما است . فوتبال ورزشی بی رحم است.  پس خودبه فکر جسم و روح و روان خود باشید و متکی به خود . بدانید سالیان زیادی باید از این شغل در آمدزایی کنید هر تیمی در سال آینده شما را آماده نیاز دارد و به دلایل نیمکت نشینی شما اهمیت نمی دهد پس خود مربی خودتان باشید . همیشه خودتان را مواظبت و کنترل کنید.

* در تمرینات همیشه منظم شرکت کنید و در تمرین حداکثر توان خود را بکار ببرید و به این فکر نکنید در تیم اصلی نیستید و بازی نخواهید کرد. سعی کنید که بدون استرس و فشار خوبترین و بهترین بازدهی خود را برای تیم و خودتان ارائه دهید.

*در تمرینات ناراحتی خود را بادعوا با بازیکنان و مربیان نشان ندهید واز خطاکردن دوری کنید زیرا در این زمانها آسیب دیدگی برای خودتان و همچنین دوست هم تیمیتان وجود دارد.

* با مربی خود صحبت کنید و بخواهید که نقاط ضعف و ایرادات شما را بگوید . به او بگویید که با کمکش می خواهید نقاط ضعف خود را با تمرینات اختصاصی رفع کنید.

* در بازی های دوستانه مثل بازی رسمی رفتار کنید و خودرا محک بزنید و بدین وسیله خود را در شرایط بازی قرار دهید.

* در زمان خارج از تمرین و یا کارهای درمانی سعی کنید به فوتبال فکر نکنید و کاری غیر از فوتبال را یاد بگیرید که بدینوسیله بتوانید فکر خود را از این موضوع دور کنید. مثلا یادگیری یک زبان، گیتار، یادگیری کامپیوتر یا هر چیزی که به آن علاقمند هستید

* ناامید نشوید که این بدترین وضعیت برای یک بازیکن است. یادبگیرید که در شرایط سخت تلاش کنید و مطمئن باشید که در صورت داشتن لیاقت شانس به شما رو می آورد.

* در صورتی که در نهایت برای خود شانسی نمی بینید و مربی و باشگاه هم همین نظر را دارند در نیم فصل و یا پایان فصل تیم را ترک کنید ولی تا آخرین روز قرار دادتان مانند یک کارمند در خدمت تیم باشید و برای آمادگی خود تلاش کنید.

* همواره سعی کنید با یک شخص باتجربه که بی طرف باشد و به شرایط شما نیز واقف باشد مشاوره کنید و همچنین روانشناس ورزشی وارد نیز می تواند به شما کمک کند ولی شما با مرور زمان و تجربه اندوزی خود نیز می توانید به خود اعتماد به نفس و یا مشاوره بدهید.

* همواره مراقب وزن خود باشید

* همواره مربی را مقصر ندانید بلکه بازدهی و عملکرد خود را بررسی کنید و واقع بین باشید

* از مصاحبه تند علیه مربی خودداری کنید و سعی کنید مشکلات خود را با مربی و یا سرپرست تیم مطرح کنید.

* صحنه هایی از بازی های خوبی از خودتان را که انجام داده اید را انتخاب کنید و آنها را قبل از رفتن به تمرین ببینید و روحیه بگیرید.

* موسیقی که شما را با نشاط و سرحال می کند را قبل از تمرین گوش کنید

* اگر جوان هستید و کمتر بازی می کنید، ناامید نشوید و آماده باشید کم کم به شما بازی برسد ولی برای بازیکن جوانان اگر مدت طولانی بازی نمی کند بهتر است که به تیمی برود که بیشتر بازی کند تا با تجربه تر شود.

راهکارها و پیشنهادهایی برای بازیکنان فوتبال

هنگامی که باشگاه بازیکنی را به دلیل بالا بودن قرار داد نمی خواهد می تواند دودلیل داشته باشد .

الف) باشگاه از لحاظ مالی دچار مشکل است که می خواهد با ترک کردن بازیکن از پرداخت پول و هزینه ها کم کند و یا بازیکن را بفروشد که کسب درآمد کند

ب) بازده بازیکن نسبت به پولی که می گیرد خوب نیست

در این صورت بازیکن باید با باشگاه و مربی صحبت کند و راه حل مناسبی را پیدا کند چون در این وضعیت نه به نفع باشگاه ونه به نفع بازیکن و مربی

* رفتاری با احترام به تماشاگران و طرفداران خودی و غیرخودی داشته باشید و نسبت به روزنامه ها یا خبرنگاران جبهه نگیرید و ضد آنها مصاحبه نکنید

* در صورتی که مطالب غیر واقعی درمطبوعات در مورد شما  چاپ می شود خواهان پیگیری توسط مسئول روابط عمومی باشگاه شوید و خود دخالت نکنید

* نسبت به مربی و هم تیمی خودتان و باشگاه و همچنین بازیکنان و باشگاه های دیگر اظهار نظر منفی نکنید

* به قوانین انضباطی باشگاه پایبند باشید و قوانین تیمی را رعایت کنید

* با داور و داوران بازیها درگیر نشوید زیرا در بازیهای بعدی در صورت اینکه این داور بازی شما را قضاوت کند پیش زمینه منفی نسبت به شما خواهد داشت و قضاوت در مورد داوران را به سرپرست تیم بسپارید و در مصاحبه ها هیچ وقت داوری را مورد سۆال نبرید

* با کمک مربیان تیم هیچگاه در مورد شخصیت فردی و فنی سرمربی صحبت نکنید

* در صورتی که آشکارا در زمین بازی عملی غیر اخلاقی "کارت قرمز- درگیری و ..." انجام می دهید آن را بپذیرید و رسما معذرت خواهی کنید و طلب بخشش کنید

نقش فدراسیون و باشگاهها نسبت به مربیان که با دلالان و مدیران برنامه های خاصی کار می کنند:

کلمه استاد و معلم در کشور ما همواره دارای احترام و ارزش بالایی بوده است . اشخاص بزرگ در کشورمان توسط استادان و معلمان بزرگ ساخته شده اند و همواره معلمان نمونه فداکاری، اخلاق و تربیت و سازندگی بوده اند . مربی نیز در ذهن ما مترادف و هم ارزش با معلم و استاد است.

در ایران وظیفه مربی علاوه برتربیت جسمی و قهرمان سازی مسئولیت تربیت اخلاقی و روحی را نیز عهده دار است. متأسفانه در فوتبال که نسبت به سایر رشته های ورزشی در تمامی جهان در آن پول بیشتر وجود دارد آلودگیها و ناپاکی های فراوان در این رشته ورزشی شاهدیم. هر روزه می شنویم و یا می خوانیم که تیمی در کشوری داوران را خریده است و به این وسیله قهرمان شده است و یا فیفا متهم به این است که برای میزبان کردن کشوری برای جام جهانی رشوه گرفته و از این قبیل مسائل.

موضوعی درد آوری که در این میان وجود دارد نقش مربیان در انتقال بازیکنان و کارکردن با دلالان ویا مدیران برنامه های بازیکنان که از این نقل وانتقالات درآمد زایی می کند، است که این کار مخالف با قوانین اخلاقی مربیگری می باشد . با چنین مربیانی باید توسط باشگاه و فدراسیون برخورد قاطع شود نه اینکه پس از مدتی این موضوع به فراموشی سپرده شود و دوباره روز از نو روزی از نو ... قانون نا کارآمد و خنده داری که این مربیان در لیگ بالاتر نباشند و در لیگ های پائین تر کار کنند یعنی بی اخلاقی و زد و بند در لیگ های پایین مجاز است! و در لیگ های بالا ممنوع !

نباید در مناسبت های خاص محرومیت ها کم و یا پاک شوند . امیدوارم که با قانون قوی و کارساز در مورد نقل و انتقالات و داشتن مدیران برنامه سالم و قانونی فوتبال تیم های کشورمان بتوانند در محیط سالمی رقابت وتلاش کنند و هزینه و بودجه فوتبال بتواند در جهت مناسبتری استفاده شود.

بخش ورزشی تبیان

منبع: سایت شخصی وحید هاشمیان